Doğal ve yapay sarsıntıların karmaşıklık yönteminde P ve S dalgası fazlarının etkin seçimi ile ayrımı

ÖZET

Doğal ve yapay kaynaklı sismik olayların ayırt edilmesi, çeşitli sismoloji merkezlerinin odaklandıkları önemli çalışmalar arasındadır. Ayrım yapılabilmesi için birçok teknik hem bir arada hem de birbirinden bağımsız şekilde kullanılmaktadır. Ayrım yöntemlerinden biri olan karmaşıklık analizi ise gerek bilimsel gerekse kurumlar içerisindeki sınıflandırma çalışmalarında yaygınca kullanılmaktadır. Bu çalışmada, karmaşıklık analizinde hesaplanan değerlerin yeni bir sayısal bakış açısı ile test edilmesi amaçlanmıştır. Türkiye’nin kuzeybatısında konumlanan Biga Yarımadası’nda bulunan 3 farklı sismik istasyon tarafından kayıt edilmiş 53 adet sismik sinyal bu test çalışması için kullanılmıştır. Karmaşıklık analizi hesaplamasında sabit olarak (1.5 s, 2.5 s, vb.) kullanılan zaman pencereleri P-S dalga fazları arasındaki zaman farkı gözetilerek hareketli pencerelerde değerlendirilmiştir. Böylece hem sabit hem de hareketli zaman pencereleri içerisinde hesaplanan karmaşıklık değerleri karşılaştırılmıştır. Lineer Ayrımlaştırma Fonksiyonu ile kaynak tipi sınıflandırması yapılarak zaman pencerelerin etkileri arasındaki farklılıklar tespit edilmiştir. Hareketli pencere kullanımında farklı dış merkez uzaklıklarına ait tüm veriler birlikte değerlendirilmektedir. Böylece hem değerlendirilen veri sayısı artmakta hem de S dalgasının baskın olduğu enerji yoğunluğu değişimi göz önünde bulundurulmaktadır. Hareketli pencere kullanımı ile P ve S dalga fazlarının ait oldukları pencereler içerisindeki baskın fazlar olması ön plana çıkmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, hareketli zaman penceresinin (P-S dalga fazlı) kullanılması ile, karmaşıklık analizinde daha etkili ve başarılı sonuçlar elde edildiği gözlenmiştir.

Yazarlar: Evrim Yavuz, Hamdullah Livaoğlu, T. Serkan Irmak, Fadime Sertçelik

Konferans: VI. International Earthquake Symposium Kocaeli 2019

Tarih / Konum: 25-27 Eylül 2019 / Kocaeli-Türkiye

Referans için: Yavuz, E., Livaoğlu, H., Irmak, T. S., Sertçelik, F. (2019) Doğal ve yapay sarsıntıların karmaşıklık yönteminde P ve S dalgası fazlarının etkin seçimi ile ayrımı, VI. International Earthquake Symposium, Kocaeli, Türkiye, 25-27 Eylül 2019.

Tam Metin: tıklayınız...